Blog

Lactaat testing is een veelgebruikte tool door sporters en hun coaches om beter inzicht te krijgen in de getraindheid van de atleet. Echter, voor velen is niet zo duidelijk wat het voordeel van zo’n test juist allemaal kan geven. In deze blog proberen we deze wat meer toe te lichten, alsook alle info die je moet weten als je overweegt om een test te laten doen. 

Veel leesplezier!

Lactaat, wat is het en waarom meten we dit?

Lactaat is een bijproduct dat geproduceerd wordt als we koolhydraten verbranden om energie te creëren tijdens inspanning. We meten dit lactaat omdat het gemakkelijker meetbaar is dan de koolhydraten verbranding zelf. Want eigenlijk willen we vooral een beter inzicht krijgen wanneer we stijgende verbrandingsgraad zien in het koolhydraten metabolisme (glycolyse). Door de glycolyse activiteit duidelijk te maken, krijgen we ook een inzicht in het andere energiesysteem, de vetverbranding, dat we voornamelijk gebruiken bij lager intensieve activiteiten. 

Het samenspel van deze twee systemen is van cruciaal belang tijdens duurinspanningen. Dit komt omdat deze systemen hun sterktes en zwaktes hebben. Het vetverbrandingssysteem enerzijds, is zeer interessant voor het werk van de lange adem. Dit komt omdat vetten zeer veel energie hebben opgeslagen in het lichaam, waardoor we héél lang een activiteit kunnen blijven volhouden. De zwakte ligt echter in de omzettingscapaciteit van vetten naar energie. Dit proces, genaamd de Krebs cyclus, moet veel tussenstappen ondergaan om van grondstof (opslagvetten) tot het eindproduct (energie voor spieren) te bekomen. Bij intensievere activiteiten zullen we dus niet snel genoeg energie kunnen creëren om onze spieren van voldoende energie te voorzien via de Krebs cyclus.

Dit is dan het voordeel van de koolhydratenverbranding: De omzetten van grondstof tot eindproduct gaat zonder al teveel moeite. De zwakte van dit systeem is het feit dat minder energie zit opgeslagen in koolhydraten, en ook een beperktere opslagcapaciteit hebben in ons lichaam. Wil je dus lang en intensief sporten, dan kan je maar beter gedoseerd omspringen met je krachten om niet de man met de hamer tegen te komen, alvorens het einde van je inspanning te bereiken. Deze opslagvoorraad kan je wel wat ondersteunen door extra koolhydraten tijdens inspanning in te nemen via (sport)voeding en sportdrank. Je maag moet wel bestand zijn om dit tijdens inspanning te kunnen absorberen.

Tot slot: Lactaat mag dan wel een bijproduct zijn initieel van de glycolyse, maar ons lichaam is ecologisch ingesteld en kan dit product hergebruiken om via zuurstof toevoeging toch terug te kunnen hergebruiken als energie.

Lactaattesting: doel van deze testing

Door lactaat te meten tijdens inspanning kunnen we zien vanaf wanneer een atleet intensiever begint te werken. Afhankelijk van jouw doelen kan dan gekeken worden wat jouw grootste werkpunten nog zijn, alsook aan welke intensiteiten (hartslag, snelheid, wattages) je het beste kan trainen om deze te optimaliseren. Want iedere sporter en sportief doel hebben andere noden waar aan voldaan moet worden.

We willen eigenlijk zien hoe jouw lichaam reageert tijdens inspanning. Daarbij gaan we volgende zaken specifiek in kaart brengen:

• Bepaling hoe jouw energiesystemen werken  op bepaalde intensiteiten
• Aerobe (maximale capaciteit van je krebscyclus) en anaërobe drempel (omslagpunt waarop hoofdzakelijk koolhydraten verbranden) bepaling
• Individuele zone bepaling voor training (hartslag, snelheid of wattages)
• Progressie mogelijkheden op korte/lange termijn bepalen

Hoe verloopt een lactaattest?

Een lactaattest is een progressieve inspanning waarbij op vooraf bepaalde momenten een bloedsample afgenomen wordt om het lactaat te berekenen. Hier proberen we de test zo continu mogelijk te doen, dus de meetpauzes voor lactaat worden tijdens minimum beperkt, bij fietsen is stoppen zelfs niet nodig.

Hierbij gebruiken we een protocol van blokken van vijf minuten aan eenzelfde intensiteit, alvorens de intensiteit wat hoger wordt gelegd. We proberen hierbij minstens vier meetpunten te hebben om een lactaatcurve te kunnen bepalen. Wij verkiezen om de testing indoor op loopband of rollen te doen (met eigen fiets). Zo kunnen we externe factoren zoals wind en temperatuur zoveel mogelijk controleren.  De test duurt dus tussen de 20-45’ minuten, om niet teveel vermoeidheid te veroorzaken.

Voor wie?

Lactaattesting is voornamelijk van toepassing voor duursporten zoals lopen, fietsen en triatlon, maar heeft zeker ook toepassingen op sporten zoals voetbal, hyrox, crossfit. Eigenlijk heeft iedere sporter, met uithoudingscomponent in aanwezig, baat om inzicht te krijgen in zijn conditie. 

Wanneer doe ik best een lactaattest?

Ben je een beginnende sporter?

Zorg eerst dat je vier tot acht weken al aan het sporten bent. De eerste weken is er al een grote evolutie waardoor je weinig aan de zone bepalingen zal hebben in het begin. Tjjdens deze weken plan je vooral rustige trainingsessies in om jouw lichaam niet te forceren en blessure vrij op te bouwen.

• Bij voorkeur kan je een half uur non stop lopen alvorens testing van toepassing is.
• Voor fietsen heb je minder een bepalende waarde, behalve vier tot acht weken van consistente trainingen

Heb je al wat meer ervaring:

Voor de meeste sporten wordt een lactaattest in de voorbereiding gedaan, om training te optimaliseren in functie van je doelstelling. Soms kan dicht bij een wedstrijd ook een test gedaan worden maar dan specifiek om een wedstrijdplan te kunnen opmaken: Welke tempo loop je op de (halve) Marathon, op welke wattages/hartslag fiets je op tijdens beklimmingen van gran fondo, pacing triathlon race, loopintensiteit op hyrox wedstrijd…

Hoeveel keer?

Eén tot twee keer per jaar is meer dan voldoende. Indien je in de startblokken staat van je sportcarrière, dan zit er nog veel progressiemarge op en is er dus ook meer variabiliteit in je zones. Hoe meer jaren sport je er op hebt zitten, hoe stabieler je hartslagzones worden. Met het ouder worden en beter uithoudingsgerichte sporter te worden, zullen die stapsgewijs lager liggen. Uiteraard hopen we om de snelheid of wattages wel wat op te krikken, dus de verhouding van deze parameters ten opzichte van de hartslag blijft een belangrijke vergelijking die we blijven maken.

Vragen of plannen maken voor een inspanningstest? Aarzel niet om onze coaches te contacteren!